تاثیر همنشین در سلوک معنوی به بیان دکتر عبدالکریم سروش
اگر از بزرگان عرفان و تصوف سوال کنیم، از مهمترین توصیه‌هایی که به ما می‌کنند یکی این است که در سایه انسان عاقل قرار بگیریم.
ابوالحسن خرقانی گفت:
اگر از مشرق تا مغرب روی تا دوستی را زیارت کنی بهر خدا بسی نرفته باشی. (1)
چراکه مهمترین چیزی که انسان را از گنج درون او دور می‌کند حجاب‌هایی است که از جنس پندارهای باطل بر اندیشه‌ها و افکار او افکنده شده است.
مولانا می‌گفت رفع این حجاب ممکن نشود الا به مجاهدات بسیار و مجاهده ها به انواع است. و اَعظَم مجاهدات آمیختن است با یارانی که روی به حق آوردند. و از این عالم اعراض کرده‌اند. هیچ مجاهده، از این سخت‌تر نیست که با یاران صالح نشینند. که دیدن ایشان گدازش و افنای آن نفس است. (2)
مولانا در جای جای مثنوی از تاثیر شگفت‌انگیز و کیمیاوار( همنشینی مقبلان چون کیمیاست) همنشینان نیکو سخن می‌گوید:
چون ز تنهایی تو نومیدی شوی
رو، بجو یار خدایی را تو زود
چون چنان کردی، خدا یار تو بود
آن که در خلوت نظر بر دوخته‌ست
آخر آن را هم ز یار آموخته‌ست
خلوت از اغیار باید، نه ز یار
عقل با عقل دگر دوتا شود
نور افزون گشت و ره پیدا شود
نفس با نفس دگر خندان شود
ظلمت افزون گشت و ره پنهان شود
یار چشم توست، ای مرد شکار
از خس و خاشاک او را پاک دار (3)
تاثیر همنشین در سلوک معنوی
ارجاعات:
(1) نورالعلوم اقوال شیخ ابوالحسن خرقانی
انتشارات بهجت
به کوشش عبدالرفیع حقیقت ص ۷۳
(2) فیه مافیه مولانا به تصحیح دکتر توفیق سبحانی
کتاب پارسه
فصل ۶۹ ص ۲۲۶
(3) ابیات ۲۲ تا ۲۸ دیباچه‌ی دفتر دوم مثنوی مولانا به تصحیح محمد استعلامی
انتشارات سخن