. جلسه‌ی انسان‌شناسی مولانا شامل چهار قسمت است که قسمت‌های دیگر در ادامه به صورت سه لینک در دسترس است.

لینک بخش اول

لینک بخش سوم

لینک بخش چهارم

از مهمترین نکاتی در در نگرش انسان‌شناسانه‌ی عرفا برجسته و شاخص است، عمقی است که در وجود انسان می‌بینند. در نگاه عارفان انسان (برای کسی که در مسیر خودشناسی قرار داشته باشد) به شکل دریایی عمیق و لایتناهی نمایان می‌شود. دریایی که هر روز مرواریدها و جواهرات ارزشمندی از اعماقش بیرون کشیده می‌شود. و نیز هر لحظه با کنار رفتن پرده و حجاب‌هایی که مانع دیدن و آگاهی هستند، شخص سالک حیرت‌زده‌ اسرار و عجایب درون خود می‌شود.

تو، یکی تو نیستی ای خوش‌رفیق

بلکه گردونی و دریای عمیق

آن تو زَفتَت که آن نهصد تو است

قُلزُم است و غرقه‌گاه صد تو است!!

تعدادی از ابیات که برای توضیح مطلب در ویدیو خوانده شد در ادامه می‌آید.

از جمادی مردم و نامی شدم \ وز نما مردم به حیوان برزدم

مردم از حیوانی و آدم شدم \ پس چه ترسم کی ز مردن کم شدم

حمله‌ی دیگر بمیرم از بشر \ تا بر آرم از ملایک بال و پر

وز ملک هم بایدم جستن ز جو \ کل شیء هالک الا وجهه

بار دیگر از ملک قربان شوم \ آنچ اندر وهم ناید آن شوم

پس عدم گردم عدم چون ارغنون \ گویدم که انا الیه راجعون

دفتر سوم مثنوی

آن یکی آمد در یاری بزد \ گفت یارش کیستی ای مُعتمد

گفت من گفتش برو هنگام نیست \ بر چنین خوانی مقام خام نیست

خام را جز آتش هجر و فراق \ کی پزد کی وا رهاند از نفاق

رفت آن مسکین و سالی در سفر \ در فراق دوست سوزید از شرر

پخته گشت آن سوخته پس باز گشت \ باز گرد خانه‌ی انباز گشت

حلقه زد بر در به صد ترس و ادب \ تا بنجهد بی‌ادب لفظی ز لب

بانگ زد یارش که بر در کیست آن \ گفت بر در هم توی ای دلستان

گفت اکنون چون منی ای من در آ \ نیست گنجایی دو من را در سرا

نیست سوزن را سر رشته‌ی دوتا \ چونک یکتایی درین سوزن در آ

رشته را با سوزن آمد ارتباط \ نیست در خور با جَمَل سَم الخیاط

کی شود باریک هستی جمل \ جز به مقراض ریاضات و عمل

محسن محمد